Bài nói chuyện của Hội trưởng Michel Nguyễn Trung Quân
nhân ngày Truyền Thống 15 tháng 5 năm 2010

Kính thưa cha Đinh Ngọc Quế, linh hướng Gia Đính Lasan
Kính thưa Sư Huynh Cosme Tuân
Kính thưa Sư Huynh Valery An
và các bạn cựu học sinh Lasan 

Năm 1950 Đức Giáo Hoàng PIÔ XII vinh phong thánh Gioan La San, quan thầy các nhà giáo dục trên thế giới.

Trong Giáo hội công giáo có nhiều ḍng nam cũng như nữ chuyên lo việc giáo dục cũng như có nhiều thánh lập ḍng tên tuổi đă góp phần to lớn trong công cuộc giáo dục như thánh Ignace de Loyola với Ḍng Tên, hay thánh Jean Bosco với Ḍng Salésiens. Nhưng thánh Gioan La San đă được chọn làm Quan thầy các nhà giáo dục, v́ suốt đời người chỉ lo cho một công việc duy nhất đó là giáo dục cho giới trẻ, đặc biệt cho giới trẻ nghèo. Không những lo việc giáo dục, ngài c̣n tin tưởng rằng công việc giáo dục đủ khả năng thánh hoá con người mà không cần một chức vụ nào khác trong giáo hội, không cần phải làm linh mục, phó tế, chỉ cần làm một thầy giáo mà thôi. Bởi vây ngài đă để lại cho Giáo hội hơn 300 năm một Ḍng tu mà những thành viên không những đă từ bỏ danh vọng ngoài đời mà luôn cả những chức vụ danh tước ngay trong giáo hội.

Đặc điểm thứ nhất của Gioan La San là đề cao tuyệt đối giá trị giáo dục như một tiềm năng kết nạp được một đời người, và thánh hoá mọi tầng lớp từ người giáo viên khiêm tốn một lớp tiểu học như thánh Sư huynh Mutien tại Belgique, một vị hiệu trưởng cũng không kém khiêm tốn của một trường tiểu học tỉnh lẻ như thánh sư huynh Bénilde tại Pháp, đến một giáo sư hàn lâm như thánh sư huynh Miguel tại Équateur.

Đặc điểm thứ hai của Gioan La San là để tâm đến Giáo dục B́nh dân.

Vào thế kỷ thứ 17, Đông phương cũng như Tây phương chỉ chú trọng đến sự đào tạo các thành phần ưu tú, hoặc giàu có. Đông phương chỉ nghĩ đến kẻ sĩ và sự huấn luyện một đại nhân quân tử thật mất nhiều thời giờ, công lao và tiền bạc. Giới nông công thương khó ḷng đưa con tới mục tiêu thí trường và tiến cử. Tây phương nghĩ rằng  văn chương triết lư không cần thiết cho người dân,và nghỉ rằng người thợ,con ở không cần phải biết đọc sách. Chỉ có gia đ́nh quư phái hay trưởng giả mới mướn gia sư daỵ dổ cho con.  Gioan La San là người đầu tiên nghỉ đến việc giáo dục cho giới b́nh dân, đem sự hiểu biết  đến cho kẻ nghèo. Lúc khởi thủy ngài cũng thực tế dạy cho các em biết đọc, biết viết, biết  và đọc được một khế ước để khỏi bị lừa đảo, cùng những phép toán cọng trừ đơn sơ của đời sống thường nhật. Nhưng điểm son trong cái giáo dục b́nh dân đó là thầy giáo sống với các em từ sáng đến chiều « du matin jusqu’au soir », để giúp các em có những tập quán tốt, đạo đức.Người nghèo cũng đáng được người ta mất thời giờ và phục vụ chu đáo.

Đặc điểm thứ ba của Gioan La San  là âm thầm làm một cuộc cách mạng giáo dục trong phương pháp tổ chức giáo huấn mà ảnh hưỡng kéo dài cho đến ngày nay trên cả toàn cầu. Từ phương pháp một thầy một tṛ, hay phương pháp một thầy với một đám học tṛ với nhiều tầng cấp hiểu biết khác nhau từ đưá mới tập đọc tập viết đến người muốn đào sâu tư tưởng của các triết nhân. V́ lư do kinh tế và thực tiển Gioan La San đă chia các em thành từng nhóm có mức hiểu biết ǵống nhau vừa hửu hiệu hơn, vưà tiết kiệm tiền bạc và thời giờ. Ngày nay trên thế giới từ Đại học cho đến tiểu học, tổ chức theo khoá, lớp, năm cũng là do sáng kiến của Gioan La San.

Và v́ thời giờ có hạn, chúng tôi xin đề cập đến đặc điểm thứ tư cũng là điểm chót trong lời tưởng nhớ đến vị sáng lập Ḍng La San, đó là Gioan La San là người khởi đầu cách giáo dục thực tiển và tân thời ngày nay. Gioan La san là người đẩu tiên bỏ phương pháp cổ điển dạy bằng tiếng La tinh để thay vào chương tŕnh, dạy bằng tiếng Pháp b́nh dân, do mọi người nói hằng ngày để đám trẻ có thể lảnh hội dễ dàng  những hiểu biết. Dạy cho các em bằng tiếng mẹ đẽ là một ư kiến thật sáng tạo mà ảnh hưởng kéo dài cho đến hôm nay. Cứ nghĩ đến linh mục Bửu Dưởng tranh đấu cho việc dạy dỗ bằng tiếng Việt tại Đại học hay Giáo hội công giáo đổi phụng vụ từ tiếng Latinh qua tiếng bản xứ vừa mới đây thôi sau Công đồng Vatican, th́ phải nói là Gioan La San đă táo bạo thế nào.

C̣n nhiều đặc điểm khác nữa như lập một giáo sư đoàn, lập trường sư phạm, in sách giáo khoa, in sách giáo dục sư phạm, tạo những giáơ cụ như cái signal mà mọi người học sinh Lasan đều chứng kiến, và bao nhiêu điều khác nữa làm cho chúng ta thật hảnh diện là cựu hoc sinh Lasan và có hạnh phúc tôn vinh thánh La san là quan thầy các nhà giáo dục trên thê giới.

Kính thưa cha ,
Kính thưa hai Sư Huynh và các bạn cựu học sinh Lasan

Hôm nay chúng ta mừng lễ Thánh Gioan Lasan Quan Thầy các nhà Giáo Dục để nhớ lại công ơn các Sư Huynh đă răn dạy mà chúng ta mới có được như ngày hôm nay. Nguyện xin Thánh Lasan luôn phù hộ, nâng đở các Sư Huynh trong công cuộc giáo dục và giúp các cựu học sinh sống xứng đáng là con cháu của Thánh Nhân.