Ngày cuối đời của
Huynh Joseph Nguyễn Văn Hiệp
Ngày thứ hai - Labor Day 7-9-1998, trời nóng nực ở San Jose, có lẽ độ ẩm cao hơn
b́nh thường.
5:15pm, tôi rủ Frère Tuân đi tắm piscine. Xuống cầu thang, thấy Frère Hiệp ngồi
ở sofa, tôi rủ : “đi tắm cho khoẻ, Hiệp!” Fr. Hiệp trả lời : “không - mệt quá!”
Tôi nói : “ừ mệt thật - chính vậy mới đi tắm cho khoẻ!” Fr. Hiệp trả lời :
“Không! - nhức đầu quá!” Tôi tiếp : “chắc là v́ thiếu ngủ – tuần trước ḿnh đi
Seattle họp, mất ngủ khá nhiều nên nhức đầu, tui cũng nhức đầu quá mới đi tắm
đây! - Thôi đi tắm cho khoẻ!” Fr. Hiệp lưỡng lự vài giây nói : “thôi! em đi mua
gạo - nhà hết gạo rồi!” Tôi đáp ngay: “thôi để mai rồi đi mua, tối nay ḿnh ăn
bánh ḿ hay ... ḿ gói cũng được! - ăn cơm tháng mà lo ǵ! Đi.” Fr. Tuân sẵn
sàng đi tắm, nói thêm “ ừ, đi tắm!!!!” Fr. Hiệp đáp : “thôi. 2 Frères đi đi...”
Trong lúc Fr. Tuân và tôi đi tắm, Fr. Hiệp ở nhà một ḿnh - Frère Phong và Frère
Hùng đi làm việc từ sáng chưa thấy về.
6:00pm, tôi gặp Frère Phong và Hùng ở Nguyện Đường La San - San Jose, rồi cùng
nhau về nhà ở đường Maxey. Frère Hiệp đi chợ chưa về.
6:15pm, Frère Hiệp về khệ nệ khiêng một bao gạo nhỏ và thức ăn, miệng lẩm bẩm :
“Ồ quên mất! Hôm nay nghỉ Labor Day! Mua gạo không có - thôi th́ tối nay ḿnh ăn
gạo Mỹ!!!” rồi đến ngồi sofa như trước, vẻ mặt mệt mỏi.
6:30pm, các Frères vào nhà nguyện đọc sách thiêng liêng, nguyện gẫm và kinh tối
- Frère Hiệp không đến. Ai cũng tưởng có lẽ Frère Hiệp mệt nên đi nghỉ. Kinh tối
xong, anh em dọn bữa tối, đọc kinh trước khi ăn, Fr. Hiệp cũng không ra. Tôi hỏi
lớn : ‘lăo Hiệp ơi, mệt quá há? ăn cơm chứ!” Fr. Phong hỏi : “Fr. Hiệp đi đâu
không?” Tôi chạy ra trước nhà, thấy xe Fr. Hiệp c̣n đó, trả lời : “xe ổng c̣n
đây!” Tôi chạy vào pḥng không thấy Fr. Hiệp đâu. Fr. Phong nói : “hay là đang...
bận?” Frère Phong và tôi chạy đến trước pḥng tắm, thấy cửa khoá bên trong. Fr.
Phong gơ cửa, kêu lớn: “vous ở trong hả Hiệp?” - không nghe trả lời. Tất cả đều
lo lắng t́m cách phá cửa vào. Fr. Phong lục t́m được ch́a khoá,mở ra th́ tôi đẩy
cửa vào, nhưng như bị vướng vật ǵ, dùng sức đẩy mạnh bước vào th́ thấy Fr. Hiệp
nằm dưới sàn, chấn ngay lối vào. Fr. Phong rờ ngực rồi la lớn : “cứng rồi!!!”
Tôi rờ tay rồi chân, lớn tiếng kêu : “c̣n nóng, mau... gọi 911!”
7:20pm, Fr. Tuân, Fr. Hùng và tôi khiêng Fr. Hiệp ra th́ nghe tiếng “hự!” như
thể tiếng thở mạnh hắc hơi nhưng rất ngắn - ai cũng nghe tiếng “hự” - Fr. Phong
nghe điện thoại 911 chỉ dẫn phải làm ǵ, tôi làm theo : lấy tay mở miệng Fr.
Hiệp ra, kê miệng vào miệng Fr. Hiệp rồi thổi mạnh trong khi Fr. Hùng ấn ngực.
911 hỏi : ‘do you feel something stuck...?” Tôi trả lời “yes”, quả thật tôi thấy
khi thổi hơi vào, h́nh như khí nén lại chứ không vào buồng phổi của Fr. Hiệp.
Tiếp tục làm hô hấp nhân tạo.
7:25pm, toán cấp cứu đến, làm tất cả mọi chuyện để hồi sinh Fr. Hiệp. Khi chích
vào cánh tay để chuyền nước biển, tôi thấy máu rất tươi chảy ra. Hy vọng...
Chích 3 mũi thuốc hồi sinh, nhịp độ 5 phút một mũi - bơm hơi - chuyền nước biển
- theo dơi nhịp tim trên màn ảnh.... Đến mũi thuốc thứ ba, một nhân viên cấp cứu
nói : “last one – last chance” - Tôi nghe mà rụng rời(64).
7:45pm, một nhân viên trong toán cấp cứu kêu tất cả Anh Em chúng tôi ra xa xa và
nói : “I’m sorry - we have tried to do our best - but it’s too late. He’s dead.”
Tôi lặng điếng người.
7:50pm, toán cấp cứu ra về, c̣n lại 2 nhân viên cảnh sát. Một trong 2 nói :
“phải đợi coroner đến khám nghiệm rồi mới gọi nhà quàn...” Theo như tôi hiểu,
cảnh sát nói rằng, nếu Fr. Hiệp chết một cách b́nh thường th́ có thể cho ra nhà
quàn ngay, nhưng trường hợp này không b́nh thường, phải giảo nghiệm...
8:00pm, tất cả các Soeurs đến... Chị ruột Fr. Hiệp và gia đ́nh đến. Khoảng 5
phút sau, coroner đến xem xét rồi ra lệnh đem xác Fr. Hiệp ra nhà thương giảo
nghiệm và hứa lối chiều hôm sau sẽ giao cho nhà quàn... Khi xác Fr. Hiệp rời
Maxey, ACE ngồi quay quần bên nhau khóc to khóc nhỏ, không ai nói một lời.
Sau một thời gian, Soeur Thanh hỏi : “Fr. Hiệp chết lúc mấy giờ?” Không ai trả
lời được. Soeur nói tiếp : “Lối 6:45pm, 4 chị em ở Kirk - Nguyện Đường La San -
bỗng nhiên thấy đèn trần quay quay như thể động đất... Ai nấy làm lạ, và chỉ
quay trong ṿng 10 giây rồi ngưng. Vài chị nói đùa : ‘ma!’ Không biết có phải
giờ đó, Fr. Hiệp trút hơi thở không?”
Xét về giờ khắc và áo quần Fr. Hiệp c̣n mặc, tôi nghiệm có thể đúng. Có lẽ khi
vừa vào pḥng tắm, khoá trái cửa xong, Fr. Hiệp đă té xỉu rồi v́ quần áo c̣n
nguyên vẹn, chưa làm ǵ cả - dù là rửa mặt hay làm cái ǵ đó - lại nữa, tư thế
Fr. Hiệp nằm trên sàn là nằm ngữa, đầu về phía góc bản lề của cửa ra vào và hơi
cao trên tường, hai chân hơi cong nhưng duổi thẳng theo chiều nằm tự nhiên, hai
tay buông thẳng xuôi theo thân ḿnh.
Giảo nghiệm sau này kê khai mọi chi tiết cơ thể của Frère Hiệp với chú giải :
“b́nh thường” và chỉ vỏn vẹn câu kết luận : CAUSE OF DEATH : Arteriosclerotic
Cardiovascular Disease.
1:00am sáng thứ ba, mọi người ra về ngủ nghỉ. Tôi nằm trên giường, không thể ngủ
được. Lối 2:00am, tôi xuống bếp pha cà-phê th́ thấy Frère Phong nằm trên sàn nhà,
gần chỗ chúng tôi đặt xác Frère Hiệp. Frère Phong nh́n tôi mắt đẫm lệ, th́ thào
: “Tôi muốn nằm đây, gần đứa Em thân thương...” rồi chúng tôi cùng ̣a lên khóc...
Một đêm không ngủ.
9:00am, Frère David - giám tỉnh tỉnh ḍng San Francisco cùng Frère Stanislaus,
phụ tá giám tỉnh, từ Napa xuống. Tôi thấy Frère David kín đáo lau nước mắt trong
khi Frère Phong và tôi không thể cầm ḷng nấc lên thành tiếng. Chúng tôi bàn
thảo chương tŕnh tang lễ và quyết định làm lễ an táng tại Nguyện Đường La San -
San Jose, nơi mà Frère Hiệp đă dâng hiến hết trái tim và khối óc cho trẻ thơ.
Chương tŕnh “Dạy con từ thuở lên 3” và “After School” tại Nguyện Đường La San
vẫn tiếp tục như thường lệ. Tưởng nên nhắc lại, Frère Hiệp là “hiệu trưởng”
chương tŕnh After School 98-99 vừa khai giảng được gần 2 tuần nay.
Chiều tối, tất cả các Soeurs, cùng Frère Fidèle từ trường La Salle High School
tại Concord đến Nhà La San Việt Nam, mỗi người một tay chuẩn bị tuần tang lễ.
Hôm sau, Frère Đạt và Frère Mạng đến “cùng chung và liên kết” với Anh Chị Em La
San mừng mầu nhiệm chết và sống lại mà Đức Kitô đă thực hiện qua cuộc đời của
Frère Hiệp.
Tin Frère Hiệp qua đời được truyền rất nhanh qua thư cáo phó, điện thoại, báo
chí, phát thanh, internet. Riêng tại Việt Nam, Frère Hiệp c̣n bà mẹ 80 tuổi và
em gái ở Nhatrang, Frère giám tỉnh Ánh đă khôn khéo chuẩn bị tinh thần bà mẹ và
cô em đón nhận thánh ư nhiệm mầu của Thiên Chúa trên cuộc đời của người con yêu
quí, người anh rất mực mến thương.
3 buổi “đọc kinh và viếng xác” tại nhà quàn không đủ cho số đông anh chị em, cựu
học sinh và thân hữu La San muốn đến “gặp” Frère Hiệp lần cuối cùng. Đặc biệt
nhóm các em Amerasian đă thổn thức chia sẻ cho nhau và cho mọi người biết những
ǵ Frère Hiệp đă làm cho mỗi em trong các năm vừa qua.
10:00am thứ bảy 12-9-98, thánh lễ an táng tại Nguyễn Đường La San gom tụ hơn 800
Frères, Soeurs, Linh Mục đồng tế, cựu học sinh và thân hữu La San. Soeur
Marilyn, giám đốc USCC vừa đi Africa về tối hôm qua, cũng vội vă đến “gặp” Frère
Hiệp lần cuối cùng. Các em lớp After School cũng muốn được “gặp” người Anh đáng
mến một lần nữa.
Sau thánh lễ, mọi người tiễn đưa Frère Hiệp lên Napa, đến nơi an nghỉ chờ ngày
sống lại cùng với anh chị em hưởng ơn cứu độ muôn đời. Trên đường lên Napa, xe
tang ngừng lại ngay trước Nhà La San Việt Nam đường Maxey, nơi mà Frère Hiệp
cùng với Anh Em La San sinh sống “cùng chung và liên kết” dâng hiến trọn đời
phục vụ giới trẻ trong hơn 8 năm qua - từ tháng 6 năm 1990 đến tháng 9 năm 1998.
Sau khi chào vĩnh biệt ngôi nhà mến yêu, đoàn xe trực chỉ Napa. Frère giám tỉnh
David cùng Frère Tuân ngồi trên xe tang, phỏng chừng khoảng 20-25 thân hữu sẽ
tiễn đưa Frère Hiệp đến tận Napa. Frère David đă lầm : Nhà thờ Mont La Salle -
Napa chật ních - có ngót 300 người tiễn đưa Frère Hiệp đến tận mộ! - Lái xe từ
Nguyện Đường lên Mont La Salle mất khoảng 2 tiếng đồng hồ!
Huynh Joseph Nguyễn Văn Hiệp hưởng dương 45 tuổi. Cộng đoàn quyết định lập một
quỹ tưởng nhớ Người Bạn Đời “Joseph Hiệp Memorial Fund” để bảo trợ các chương
tŕnh Phục Vụ Giáo Dục Người Nghèo của tỉnh ḍng Mẹ Saigon.